Ο πόλεμος του τσιγάρου

Και ξαφνικά ο κόσμος άλλαξε. Η αναγγελία είχε γίνει, η κεντρική ισπανική κυβέρνηση είχε πάρει από καιρό την απόφαση. Αλλά όταν έφτασε η Πρωτοχρονιά και μπήκε σε ισχύ ο νέος νόμος για το κάπνισμα, μόνο τότε οι καπνιστές κατάλαβαν τί τους περιμένει. Απαγορεύεται το κάπνισμα στους χώρους εργασίας. Τα μπαρ, τα εστιατόρια και τα καφέ, ακόμα και οι χώροι συναυλιών πρέπει να αποφασίσουν αν επιτρέπεται ή όχι το κάπνισμα στους χώρους τους. Αν ναι, τότε απαγορεύεται η είσοδος ανηλίκων. Εκτός αν ο χώρος είναι μεγαλύτερος από 100 τετραγωνικά, τότε μπορεί να υπάρχει ζώνη καπνιστών, αλλά χωρισμένη με τοίχο! Απαγορεύεται η πώληση τσιγάρων οπουδήποτε εκτός από τα περίπτερα. Ούτε μηχανή αυτόματης πώλησης, ούτε η κλασσική συνήθεια του να αγοράσεις τα τσιγάρα σου στο μπαρ. Οι πωλήσεις γλυφιτζουριών αυξήθηκαν κατά 40%!
Και οι τιμές των τσιγάρων πέφτουν κατακόρυφα. Οι περιπτεράδες κατέβηκαν σε απεργία, καθώς τα ποσοστά τους από τις πωλήσεις τσιγάρων δεν τους είναι πλέον αρκετά. Πρώτα εμφανίστηκαν κάποιες άγνωστες μάρκες, που πουλιούνται 1,50€. Μέχρι και με 1,20€ μπορείς να αγοράσεις τσιγάρα. Από την αφάνεια μέσα σε δυο τρεις μήνες τα JPS, Exit, Ducados rubio,... γίνανε διαδεδομένες μάρκες. Η PhilipMorris αποφάσισε να ρίξει την τιμή των τσιγάρων της κατά 0,60€. Ακολούθησε η Γαλλοϊσπανική μεταμονοπωλιακή εταιρία Αλτάντις, που έριξε τις τιμές της κατά 65 σεντς. Οι περιπτεράδες της Νότιας Γαλλίας εξαγριώθηκαν. Κανείς λένε δεν αγοράζει πλέον εδώ τσιγάρα, όλοι πάνε στην Ισπανία. Η κυβέρνηση του Θαπατέρο είπε ότι θα λάβει μέτρα για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Είτε θα αυξήσουν τους φόρους στο ταμπάκο, ή θα επιβάλλουν μια ελάχιστη τιμή πώλησης γύρω στο 1,85€.
Καταπολέμηση του ταμπακισμού το λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, και τα μέτρα που προτείνει είναι δρακόντια. Στις ΗΠΑ, πρώτοι και καλύτεροι στη Νέα Υόρκη, απαγορεύσαν μέχρι και τα σταχτοδοχεία στους χώρους εργασίας. Αλλά και στην Ευρώπη, ήδη η Ιρλανδία, η Ιταλία και η Ισπανία πήραν στα σοβαρά τις προτάσεις του Π.Ο.Υ. Και θα ακολουθήσουν κι άλλες χώρες απ΄ότι φαίνεται.
Δίσεκτα χρόνια για τους καπνιστές. Αυτό που μέχρι λίγα χρόνια διαφημιζόταν σαν απόλαυση αποκαλείται πλέον αρώστια. Οι αγοραστές πλέον θα λέγονται χρήστες. Η συνήθεια θα αποκαλείται εξάρτηση. Η ατομική ελευθερία επιλογής υποκαθιστάται από την κρατική απαγόρευση. Από πρώτοι μάγκες, τα πρότυπα τύπου Χάμφρεϋ Μπόγκαρτ, θα καταντήσουν σύμβολα ανθρώπινης ξεφτίλας.
Στις διαμάχες περί της αντικαπνιστικής πολιτικής τα στρατόπεδα είναι συνήθως ευδιάκριτα. Όσοι δεν καπνίζουν επικροτούν, στο κάτω κάτω υπομέναν επί χρόνια την καπνιστική αδιακρισία. Οι καπνιστές από την άλλη διατρανώνουν το ρόλο του καταπιεσμένου, του θύματος. Αλλά υπάρχει μια πλευρά του ζητήματος που δεν έχει να κάνει με τις προσωπικές καπνιστικές επιλογές ή προτιμήσεις. Το δικαίωμα του καθενός να προσφέρει στον εαυτό του τις απολαύσεις που επιλέγει είναι ένα σαφές δείγμα μιας ώριμης δημοκρατικής κοινωνίας. Αλλά φαίνεται ότι γενικά ως ανθρωπότητα οπισθοδρομούμε. Χεράκι χεράκι οι δυτικές κοινωνίες κι οι αραβικές χώρες, συναγωνίζονται ποιος θα περιορίσει περισσότερο τα περιθώρια προσωπικής ελευθερίας. Το κοινωνικό πρότυπο γίνεται όλο και πιο ανελαστικό, και η υποταγή στον μονόδρομο του "κοινού συμφέροντος", υποχρέωση του καλού πολίτη.
Ουδέποτε διανοήθηκε ο μέσος καπνιστής ταμπάκου να φανεί αλληλέγγυος στον καταδιωγμένο καπνιστή κάνναβης. Αλλά σιγά σιγά εξωμειώνονται, παίζουν τον ίδιο ρόλο. Είναι τα παραδείγματα προς αποφυγή, οι άθλιοι, εξαρτημένοι και δυσφημισμένοι στο όνομα της Δημόσιας Υγείας, σε μια κοινωνία που υποκριτικά και επιλεκτικά ορίζει τις προτεραιότητές της. Αν πραγματικά θέλαν να μας φυλάξουν, να προστατέψουν την υγεία μας, δεν θα έπρεπε να στηρίξουν τις οικολογικές καλλιέργειες; δεν θα έπρεπε να στηρίξουν τις εναλλακτικές μοφές ενέργειας; την αποδέσμευσή μας από την υπερκατανάλωση;
Εδώ και 5 χρόνια θα έπρεπε να είχε κλείσει και το τελευταίο θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά η αδιάκριτη επιβάρυνση της Δημόσιας Υγείας από την καύση λιγνίτη, δεν θεωρείται άξια απαγόρευσης κι έτσι η ΕΕ αποφάσισε να μην τηρήσει τα χρονικά περιθώρια που η ίδια είχε θέσει.
Εγώ που θέλω να καπνίσω τα δυο τρία τσιγάρα μου τη μέρα, δεν θα έχω το δικαίωμα, αλλά τουλάχιστον θα μπορώ να εισπνέω ελεύθερα όσο διοξείδιο του άνθρακα θέλω.
Το παιχνίδι κατ εμέ δεν παίζεται ανάμεσα σε καπνίζοντες και μη, αλλά ανάμεσα στους οπαδούς της καταστολής και τους φίλους της εκπαίδευσης.